Kvaratskhelia: Cậu bé chơi bóng bên cánh cổng sắt và giấc mơ chinh phục châu Âu

Hồi nhỏ, Khvicha Kvaratskhelia có một thú vui đặc biệt: Ngồi chờ... táo rụng.

Anh thường dành trọn mùa hè ở Tsalenjikha, quê nhà của gia đình nằm giữa dãy núi Caucasus hùng vĩ của Georgia. Trước cửa ngôi nhà là một bãi cỏ rộng xanh mướt kéo dài đến tận con sông, với một đầu là cánh cổng sắt lớn. Cảnh vật yên bình ấy trông chẳng khác nào một sân bóng mini lý tưởng nếu không vì một “chướng ngại vật” nhỏ.

Trên cổng là hàng chông kim loại nhọn được gắn để trang trí. Cha của Khvicha, Badri, người cũng từng là một cầu thủ chuyên nghiệp đã không ít lần chứng kiến những quả bóng bị rách toạc vì đập trúng mấy mũi nhọn đó. Ngày ấy, cậu bé Badri từng bật khóc mỗi lần bóng nổ. 30 năm sau, nhìn đứa con trai thứ hai chạy nhảy trên cùng mảnh sân ấy, ông Badri chỉ cười nhắc:

“Cẩn thận cái cổng đấy nhé!”

Thế rồi một ngày, nghe tiếng bóng đập vào cổng, Badri bước ra kiểm tra. Nhưng cánh cổng trông có gì đó lạ lắm. Mỗi đầu nhọn giờ đã được chụp lên… một quả táo. Nếu bóng có đập trúng cũng chỉ bật ra nhẹ nhàng chứ không bị rách. Những mùa hè sau đó, Khvicha lại tự mình hái những quả táo đầu mùa để “bọc” lại đinh nhọn. Nhờ vậy mà số bóng bị hỏng ít hơn thời cha anh rất nhiều.

Tuy nhiên, Badri lại đau đầu với một vấn đề mới: “Sân chẳng bao giờ mọc được cỏ. Vì Khvicha cứ đá bóng suốt ngày.”

Badri sẽ có mặt tại sân vận động trong trận chung kết Champions League giữa PSG và Inter. Những lúc cảm xúc dâng trào, ông phải rút vào khu vực riêng của gia đình để bảo vệ trái tim từng phải phẫu thuật của mình. Nhưng ông đã xuất hiện khi Khvicha có khoảnh khắc đáng nhớ nhất từ khi gia nhập PSG hồi tháng Giêng: Bàn thắng vào lưới Aston Villa ở tứ kết.

Ở trạng thái nhanh nhất, dường như Khvicha không chạy. Cậu như trôi đi, đổi hướng mềm mại như nước chảy trong khe đá. Trung vệ Axel Disasi của Villa như bị cuốn vào dòng nước, loạng choạng rồi gục ngã. Cú đá của Kvaratskhelia như một nhát dao khắc lên tường thông điệp: PSG với Khvicha đang trên đường trở thành một thế lực mới của châu Âu.

Dù vậy, cha mẹ anh đã thấy điều đó từ lâu. “Con trai đầu của tôi hơn Khvicha 5 tuổi,” mẹ anh, bà Maka kể. “Và Khvicha cứ bám theo anh suốt. Khi Khvicha 5 tuổi, chúng tôi nhận ra cách nó đuổi theo anh mình. Nó chạy thẳng vun vút, rồi có thể đổi hướng 90 độ mà không hề giảm tốc.” 

“Có lần, Khvicha được tặng cho một bộ đồ judo và ai cũng khuyên nó thử tập xem sao,” ông Badri nhớ lại. “Judo đòi hỏi phản xạ cực nhanh. Chỉ cần chần chừ 1 giây là sẽ bị quật ngã. Nhưng HLV nhìn thấy phản xạ của nó và lập tức nói: ‘Đây là một đứa trẻ sinh ra để chơi thể thao.’”

Và ở đẳng cấp Champions League, rê bóng cũng là một hình thức chiến đấu. Những HLV đầu tiên của Khvicha kinh ngạc trước tốc độ chạm bóng của anh: Nhanh, nhẹ, liên tục và đôi lúc trông giống đấu kiếm hơn là chơi bóng. Người ta thường nói những nghệ sĩ sân cỏ luôn yêu trái bóng trước rồi mới đến môn thể thao này. Khvicha cũng vậy. 

“Khi bắt đầu biết đi, thằng bé sẽ ôm quả bóng đi theo,” Maka kể. “Khi thằng bé ngủ, nó sẽ ngủ cùng quả bóng. Khu chúng tôi có rất nhiều sân bê tông nhỏ. Tối đến, lúc Badri vắng nhà, tôi lại đi tìm nó, lục khắp các sân chơi quanh khu cho tới khi thấy nó ở đâu đó cách nhà hàng trăm mét.

“Nhưng điều đặc biệt là, từ bé nó đã không chơi bóng chỉ để cho vui. Mỗi lần mất bóng, nó lập tức lao về bảo vệ khung thành giúp thủ môn. Có lẽ vì vậy mà tôi tin nó sẽ ổn khi chuyển sang Napoli.”

Chính tại Ý, nơi anh chuyển đến năm 2022, khả năng rê dắt của Kvaratskhelia bắt đầu được cả châu Âu chú ý. Các CĐV Napoli yêu mến cậu trai trẻ luôn đứng thẳng lưng, nét mặt đăm chiêu tập trung, với mỗi cú chạm bóng mềm mại như đang vuốt dây đàn violin. Ban đầu họ gọi anh là Kvaradona, sau đó là Kvaravaggio. Một nghệ sĩ lớn lên giữa những khối bê tông xù xì của Tbilisi.

“Những sân bóng đó nhỏ lắm, xung quanh lúc nào cũng có 6, 7 đứa bủa vây,” Badri giải thích. “Thế nên rê dắt như vậy là điều bắt buộc. Và khi chơi trên nền nhựa đường, bạn phải rất cẩn thận, vì ngã xuống là chấn thương ngay. Khvicha giữ dáng người rất thẳng là vì thế.”

Tbilisi là thành phố của ánh sáng đan xen. Cây xanh vươn lên từ những vết nứt trong bê tông. Vẻ đẹp của nó đến từ sự gai góc và hoang dã. Gương mặt của Kvaratskhelia xuất hiện trên các bảng quảng cáo dọc con đường dẫn tới Sameba, nhà thờ lớn nhất và nổi tiếng nhất cả nước. Các tấm biển đó quảng bá cho nước khoáng Georgia, nay là nhà tài trợ của PSG. Trong một đất nước đầy biến động về chính trị, Kvaratskhelia là niềm tự hào hiếm hoi để cả dân tộc cùng nhìn về một hướng.

Khvicha được phát hiện bởi trưởng bộ phận tuyển trạch của Dinamo Tbilisi, ông Temur Ugrekhelidze khi mới 10 tuổi và đang đá ở một giải đấu dành cho trẻ em trong khu phố. Ugrekhelidze là người đặt nền móng cho nhiều tuyển thủ quốc gia hiện nay, từ thủ môn sắp gia nhập Liverpool Giorgi Mamardashvili, tiền đạo Zuriko Davitashvili của Saint-Etienne hay tiền vệ Giorgi Chakvetadze của Watford. 

“Điều khiến tôi chú ý nhất là sự dũng cảm của Khvicha,” ông nhớ lại. “Mỗi lần rê bóng, cậu ấy đều lao lên phía trước. Nhiều đứa trẻ mất bóng một lần là sợ và không dám làm lại. Nhưng Khvicha có mất bóng 5 lần thì vẫn cố đi bóng qua người lần thứ sáu.” 

Ngày đầu tiên Khvicha gia nhập học viện Dinamo cũng là ngày CLB khai trương cơ sở huấn luyện mới. Cristiano Ronaldo khi đó còn ở Real Madrid đã bay sang để dự sự kiện. Nhiều năm sau, một bức ảnh từ ngày hôm đó bất ngờ được chia sẻ sau chiến thắng lịch sử 2-0 của Georgia trước Bồ Đào Nha ở EURO. Đó là hình ảnh một Khvicha gầy gò, cố ngẩng mặt lên để lọt vào khung hình bên cạnh thần tượng.

Sau chiến thắng được xem là vĩ đại nhất mà đội tuyển từng giành được, trong khi các đồng đội ùa về phía khán đài để ăn mừng cùng người hâm mộ, Kvaratskhelia lại đi tìm Ronaldo để chia sẻ nỗi buồn.

“Nó nói: ‘Tôi thật sự xin lỗi vì đã đánh bại anh,’” Maka kể lại. “Nó chỉ muốn chắc rằng giữa hai người không có hiềm khích nào. Ronaldo đáp: ‘Chúc may mắn, tôi ủng hộ cậu.’ Sau đó, chính Ronaldo đã bước vào phòng thay đồ của Georgia để tặng áo cho Khvicha.”

Nhưng ở học viện Dinamo ngày ấy, Kvaratskhelia không phải là ngôi sao nổi bật nhất. “Ở thời điểm đó, Kvara không phải cầu thủ hay nhất của chúng tôi,” giám đốc học viện Levan Gvantseladze lý giải. “Zuriko Davitashvili còn giỏi hơn nhiều. Kvara có kỹ thuật, nhưng với thân hình gầy còm và yếu ớt, cậu ấy đôi khi sẽ gặp khó khăn.”

“Có những cầu thủ cùng lứa 2001 được đôn lên đá với lứa 2000. Nhưng Khvicha thì luôn chơi trong độ tuổi của mình và không được đối đầu với các đàn anh.”

So với các anh em trong nhà, Kvaratskhelia lớn chậm hơn. Nhưng gia đình tin rằng chính điều đó đã giúp anh tránh được các chấn thương cơ bắp trong sự nghiệp. Bởi cơ thể của Khvicha sẽ có thời gian để thích nghi từ từ với tầm vóc của mình.

Ở các đội trẻ, anh chơi như một cầu thủ chạy cánh phải thuần túy chứ không phải ở cánh trái như hiện tại. Vì những trận đấu nhỏ ở Dinamo không có hậu vệ biên, nên các cầu thủ chơi ở cánh phải sẽ vừa tấn công vừa lùi về hỗ trợ phòng ngự. Theo ông Gvantseladze, điều này đã giúp Kvaratskhelia rèn luyện khả năng bó vào trong từ cánh trái, cũng như kỹ năng phòng ngự khi thích nghi với hệ thống chiến thuật của Luis Enrique ở PSG.  

“Một điều cũng rất hữu ích với cậu ấy bây giờ, đó là ở thời điểm đó chúng tôi là đội mạnh nhất Georgia,” Gvantseladze nói. “Đối thủ luôn lùi sâu và không gian ở 1/3 cuối sân thường rất chật hẹp. Cách duy nhất để xuyên thủng hàng thủ kiểu đó là sự sáng tạo, hăng hái và kỹ năng đi bóng một chọi một, những điều Kvaratskhelia đem lại cho PSG ngày hôm nay.”

Năm 2016, học viện Dinamo tổ chức giải Vitali Daraselia Cup lần đầu tiên, một giải đấu quốc tế cho lứa U16. Khi đó, Khvicha mới U15 và không được chọn để tham gia.

“Vào phút chót, một đội khách mời rút lui,” Gvantseladze kể. “Đã quá muộn để chúng tôi thực hiện bất cứ sự thay đổi lớn nào. Đội U16 Dinamo khi ấy đã có một số cầu thủ sinh năm 2001 được đôn lên, nên chúng tôi quyết định ghép lại thành một đội hình B gồm những cầu thủ 2001 còn lại.”

“Đó là thử thách thực sự đầu tiên của Khvicha trước các CLB quốc tế, đã thế đối thủ lại còn lớn hơn cậu ấy 1 tuổi. Nhưng cậu ấy đã chơi hay đến mức khi giải đấu kết thúc, cái tên Kvaratskhelia cứ vang lên khắp mọi nơi. Cậu ấy là phát hiện lớn nhất của giải,” HLV trẻ lâu năm của anh, Vladimer Kakashvili chia sẻ. 

800 năm sau khi Shota Rustaveli viết kiệt tác Hiệp sĩ trong tấm da báo, tác phẩm tiêu biểu của nền văn học Georgia, đất nước này lại tìm thấy một hiệp sĩ mới. Ngoài sân, Kvaratskhelia là chàng trai hào hiệp, luôn nỗ lực hoàn thiện bản thân và lễ phép đến mức hiếm thấy. Còn trên sân, anh là một chiến binh không khoan nhượng.

“Cậu ấy giống hệt nhân vật trong truyện,” ông Ugrekhelidze nói. “Cậu ấy chưa từng gây rắc rối. Nhưng chính sự kết hợp giữa lòng dũng cảm, thể chất mạnh mẽ và kỹ thuật điêu luyện mới tạo nên một cầu thủ lớn như thế.”

Và rồi, Kvaratskhelia bắt đầu có nhiều điều để chia sẻ với gia đình. Chỉ một năm sau màn thể hiện ấn tượng tại giải Vitali Daraselia Cup, chàng trai gầy gò ấy đã có trận ra mắt cho Dinamo Tbilisi.

“Napoli rất giống Georgia,” Badri cười. “Cả hai đều là những vùng đất giàu cảm xúc. Chúng tôi không chỉ yêu bóng đá, mà sống vì nó.” Thế nên, thật hợp lý khi bước ngoặt lớn trong sự nghiệp Kvaratskhelia lại đến ở Napoli dưới thời HLV Spalletti. Với 12 bàn thắng và 13 kiến tạo, anh chính là chìa khóa mở ra cánh cửa giúp Napoli chạm tay vào danh hiệu Scudetto đầu tiên sau 33 năm.

Và sau chức vô địch Serie A tiếp theo của Napoli mùa này, nơi anh đã trải qua nửa đầu mùa giải, Kvaratskhelia còn đứng trước cơ hội giành cú ăn ba chưa từng có nếu cùng PSG vô địch Ligue 1 và Champions League mùa này.

“Khi Khvicha rời Dinamo Batumi, có rất nhiều CLB muốn có cậu ấy,” Badri kể. “Nhưng khi Napoli vào cuộc, tôi nói ngay với nó: “Con sẽ được chơi ở nơi Maradona từng thi đấu, với cùng sân vận động và phòng thay đồ. Ký hợp đồng ngay đi!’”

Nhưng khác với thần tượng Maradona của cha mình, “Kvaradona” lại là người khá nhút nhát và hướng nội. Gia đình anh vẫn ở lại Georgia, bạn gái thì đang học y và họ có với nhau một bé trai.

Có lần, sau trận đấu gặp Liverpool hồi tháng 9/2022, Badri bảo con trai xin áo của Virgil van Dijk về làm kỷ niệm. “Sau trận đấu, nó bảo tôi: ‘Con ngại quá, không dám xin áo’,” ông Badri kể. “Phải đến trận lượt về ở Anfield, chính Van Dijk đã gọi nó lại để đổi áo.”

“Nó chẳng có thú vui nào ngoài bóng đá cả,” Maka nói. Nhưng rồi bà kể thêm về một đam mê duy nhất ngoài sân cỏ của con trai: Trên những chuyến thi đấu, người ta thường thấy Kvaratskhelia lặng lẽ ngồi đọc sách giấy, cau mày tập trung như đang rê bóng giữa vòng vây hậu vệ. Kvaratskhelia thích đọc truyện trinh thám và Agatha Christie là tác giả yêu thích của anh.

Sự trốn tránh thực tại là có lý do: Cuộc sống của Kvaratskhelia luôn mang gánh nặng của một biểu tượng. Anh đang gánh vác hy vọng của cả dân tộc, cũng như đầu tàu sáng tạo ở một trong những CLB giàu có nhất thế giới.

“Nó không bao giờ nói với chúng tôi về áp lực,” Maka chia sẻ. “Nó sợ chúng tôi lo lắng. Bố nó đã trải qua hai cuộc phẫu thuật rồi, mà lại là người rất dễ xúc động. Nếu Khvicha chia sẻ chuyện đó, bố nó sẽ nghĩ ngợi suốt.”

Thỉnh thoảng, chính Maka cũng thấy lo lắng. Không phải vì áp lực, mà vì sợ con trai mình không tận hưởng trọn vẹn những thành công đã giành được. Sau trận bán kết, khi các cầu thủ PSG nhảy múa tưng bừng trên sân, bà thấy Khvicha lặng lẽ hơn hẳn.

“Tôi muốn nó ăn mừng nhiều hơn,” bà nói. “Tôi hỏi: ‘Sao con không vui như các đồng đội?’ Và nó đáp: ‘Mẹ ơi, chưa có gì để ăn mừng cả. Vẫn còn một trận chung kết phía trước.’”

Dưới ánh nắng buổi chiều, sân tập của học viện Dinamo Tbilisi rộn ràng khi lứa U16 đang khởi động. Đây chính là cái nôi đào tạo lớn nhất của bóng đá Georgia, nơi sản sinh ra 74% tuyển thủ quốc gia, 60% cầu thủ U21 và 67% cầu thủ U19. 

Sau kỳ EURO rực rỡ mà Georgia tạo nên cơn sốt khắp châu Âu (một chiến công có dấu ấn đậm nét của Kvaratskhelia và học viện Dinamo), số lượng hồ sơ xin gia nhập lò đào tạo đã tăng gấp ba. Ước mơ trở thành “Khvicha tiếp theo” bắt đầu từ đây.

Thế còn phong cách đi tất ngắn của Kvaratskhelia mỗi khi ra sân? Thực ra, đó không phải là phong cách đặc trưng của Khvicha, mà là “đặc sản Dinamo”. Các cầu thủ U16 Dinamo đều xắn tất thấp đến mắt cá để tạo nên bản sắc riêng. Đến chiều, khi đội một Dinamo bước ra sân gặp Saburtalo, họ cũng giữ nguyên hình ảnh đó và ngay lập tức tạo nên sự khác biệt so với đội bạn. 

Giữa một “rừng” tất thấp, có một cái tên nổi bật hơn cả: Tornike Kvaratskhelia. Tornike mới 15 tuổi, cao, mảnh khảnh và chơi ở cánh y hệt người anh nổi tiếng. Cũng như Khvicha trước đây, Tornike được HLV Ugrekhelidze đưa về Dinamo. Nhưng khác với anh trai, cậu đang thi đấu ở lứa tuổi cao hơn so với độ tuổi của mình tại học viện.

“Khvicha thì nhanh hơn, còn Tornike chơi bóng chín chắn hơn,” Badri nhận xét. “Thằng bé cũng gầy và cần rèn thêm thể lực,” HLV Ugrekhelidze bổ sung. “Nhưng tính cách hai anh em giống hệt nhau. Mới đây thôi, chúng tôi thua trận chung kết một giải đấu, Tornike cứ ôm tôi mà khóc nức nở. 8 năm trước, tôi cũng từng ôm Khvicha như thế.”

Đầu tháng này, Tornike được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất giải UEFA Development Cup dành cho U15 sau những màn trình diễn nổi bật trước Armenia, Uzbekistan và Latvia. Cậu bé đang khiến cả Georgia hào hứng.

Tại sân tập chính của Dinamo, Kakashvili hy vọng sớm đôn Tornike lên đội một. Hiện đội hình đã có vài tài năng trẻ như tiền đạo Vakhtang Salia, người sẽ gia nhập Newcastle United vào mùa hè hay hậu vệ trái Saba Kharebashvili, cầu thủ đang được Liverpool và Feyenoord theo dõi sát sao.

Nhưng rồi mắt ông lại sáng lên khi nhắc đến học trò cũ, cậu bé mà ông từng cưu mang ở học viện: Kvaratskhelia. Sau trận bán kết Champions League, Kakashvili kể lại một lời hứa đặc biệt. “Nó nói với tôi một câu,” ông mỉm cười. “‘Nếu con vô địch, con sẽ mang chiếc cúp về Tbilisi. Rồi hai thầy trò mình sẽ ngồi trong văn phòng này và uống rượu vang Georgia từ chiếc cúp.’” 

Theo New York Times