Ở đấu trường đỉnh cao như Champions League, một thay đổi nhỏ về chiến thuật cũng có thể mang lại bước ngoặt không ngờ. Chúng ta đã chứng kiến điều đó ở bán kết lượt đi và hoàn toàn có thể kỳ vọng những diễn biến ‘đột phá’ ở lượt về. Dưới đây là 5 vấn đề chiến thuật đáng chờ đợi nhất của 2 trận thư hùng PSG - Arsenal và Inter - Barca.
![]() |
PSG vs ARSENAL
Arsenal có hóa giải được lối chơi kiểm soát bóng của PSG?
Khả năng kiểm soát và triển khai bóng xuất sắc là yếu tố quan trọng dẫn đến việc PSG ghi được bàn thắng ngay từ phút thứ 4 trong trận lượt đi. Với sự hoán đổi vị trí mượt mà giữa 6 cầu thủ tấn công bên phía PSG, hậu vệ cánh phải Achraf Hakimi dâng cao đá như một tiền vệ, cùng những đường chuyền sắc sảo, đội bóng Pháp khiến Arsenal gần như “ngộp thở” trong 25 phút đầu.
PSG cầm bóng tới 71,6%, thực hiện 165 đường chuyền so với chỉ 60 của Arsenal trong 25 phút đầu tiên. Và bàn mở tỷ số của Dembele chính là tinh hoa của lối chơi đó, khi PSG xé lưới Arsenal sau một chuỗi 26 đường chuyền liên tiếp.
Trước sự áp đảo của PSG ở đầu trận, HLV Mikel Arteta buộc phải chỉ đạo Martin Odegaard dẫn dắt khối pressing của Arsenal thay vì Leandro Trossard và đẩy cầu thủ người Bỉ ra biên trong khi bố trí tiền đạo Gabriel Martinelli theo kèm Achraf Hakimi.
![]() |
Trong ví dụ này (ảnh trên), sự thay đổi đó đã khiến Nuno Mendes - dưới áp lực từ Bukayo Saka và lo sợ Declan Rice có thể giành được bóng từ Vitinha nếu anh có đường chuyền ngắn về phía tiền vệ này - đã phất bóng dài lên phía trước nhưng rốt cuộc, đường chuyền đó khiến bóng đi ra ngoài đường biên.
![]() |
Khả năng kiểm soát của Arsenal đã được cải thiện sau sự điều chỉnh kể trên của Arteta, nhưng PSG đã tìm ra giải pháp đáp trả sau giờ nghỉ. Hình ảnh dưới đây cho thấy điều đó: Trung vệ Willian Pacho chuyền bóng cho Nuno Mendes dưới sức ép của Odegaard. Saka tiến lên để gây áp lực với Mendes nhưng vẫn phải để mắt đến Vitinha.
![]() |
Saka áp sát Mendes (hình dưới), trong khi Fabian Ruiz giờ đây ở gần biên để kéo Rice ra khỏi hàng tiền vệ. Mendes chuyền vào khoảng trống sau lưng Rice để Dembele (không có trong khung hình) lùi xuống nhận bóng.
![]() |
William Saliba lập tức bám theo sau Dembele, trong khi Trossard cũng rời khỏi Joao Neves để theo kèm tiền đạo của PSG. Dembele, sau khi thu hút được hai cầu thủ Arsenal, đã chuyền cho Neves, người sau đó đưa bóng tới Hakimi (hình dưới) ở vị trí thoáng.
Như vậy là chỉ trong vòng 5 giây, PSG đã đưa được bóng từ gần khu cấm địa của mình lên giữa sân, bỏ lại 7 cầu thủ Arsenal và tạo ra một tình huống triển khai tấn công đầy thoáng đạt từ vị trí của Hakimi.
![]() |
Trong trận bán kết lượt về, sự trở lại của Thomas Partey và khả năng Dembele bên phía PSG vắng mặt do chấn thương gân kheo là điềm lành đối với Arsenal. Nhưng Bradley Barcola và Goncalo Ramos - những cầu thủ vào sân thay người của PSG ở lượt đi - hoàn toàn có khả năng dẫn dắt hàng công.
Cả hai đều đã tiến gần đến việc ghi bàn ở lượt đi thông qua những pha di chuyển khác nhau: Barcola từ một chuỗi chuyền bóng gọn gàng và Ramos từ đường chuyền vượt tuyến của Marquinhos. Điều đó cho thấy những cách tiếp cận khác nhau mà PSG có thể sử dụng khi Dembele vắng mặt.
Thành bại nằm ở khả năng phòng ngự “bóng chết”
Dù Arsenal rất mạnh trong các tình huống tấn công từ dàn xếp đá phạt, họ lại gặp khó khăn trong việc phòng ngự “bóng chết”. Pháo thủ đã để đối phương tạo ra 26 cơ hội từ các tình huống cố định tại Champions League mùa này, ngoài ra còn để thủng lưới từ những quả phạt góc trước Bournemouth và Crystal Palace trong hai trận gần nhất ở Premier League. Trong trận lượt đi, Marquinhos cũng đã thử thách David Raya bằng cú đánh đầu sau một loạt các pha bóng khởi nguồn từ quả phạt góc ở phút 14.
Vấn đề là PSG cũng không khá hơn Arsenal là bao. Họ đã để đối phương tạo ra 28 cơ hội ăn bàn từ các tình huống cố định trên đấu trường châu Âu mùa này. Lượt đi, PSG cũng thoát thua sau khi cú đánh đầu của Merino từ một quả đá phạt đã bị từ chối vì lỗi việt vị. Ngược thời gian về tháng 10, khi hai đội gặp nhau ở vòng bảng, Saka cũng đã ghi bàn mở tỷ số cho Arsenal từ một quả đá phạt trực tiếp bên cánh phải.
Khi kẻ yếu gặp người kém, ai phòng ngự “bóng chết” tốt hơn, người đó có cơ hội thắng cao hơn trong trận bán kết lượt về, và ngược lại.
INTER VS BARCA
Inter và nhiệm vụ phong tỏa “đạo diễn” Pedri
Dù Lamine Yamal chiếm trọn spotlight sau trận lượt đi, nhưng Pedri, với màn trình diễn đỉnh cao ở hàng tiền vệ, mới là nhân tố quan trọng giúp Barca giành lại thế chủ động trong một trận đấu mà đội khách đã kiểm soát tình hình quá xuất sắc.
Cầu thủ 22 tuổi này được trao thêm thời gian cầm bóng khi Inter chuyển sang đội hình phòng ngự lùi sâu, tập trung bảo vệ vòng cấm và hạn chế tầm hoạt động của Yamal. Điều đó có nghĩa là Pedri thường thấy mình trong những tình huống như hình ảnh dưới đây.
![]() |
Vị trí và tầm quan sát của một “nhạc trưởng” cho phép Pedri chỉ đạo các phương án phối hợp. Anh có thể xé toang hệ thống phòng ngự của Inter theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ như pha bóng này, tiền vệ người Tây Ban Nha tạo thành một tam giác với Frenkie de Jong và Ferran Torres.
![]() |
Bộ ba này luân chuyển bóng với nhau trước khi Torres chuyền bóng cho Pedri vào sau hàng phòng ngự của Inter (hình dưới). Tiền vệ này chuyền ngược lên cho Yamal sau khi kéo ba hậu vệ Inter về phía mình. Điều đó giải phóng Yamal trong khi tạo khoảng trống cho các tiền đạo của Barca trong vòng cấm.
![]() |
Sự hoán đổi vị trí giữa Raphinha, Torres và Dani Olmo cũng tạo điều kiện cho những đường chuyền phá vỡ hàng phòng ngự Inter đưa được bóng tới chân cầu thủ người Brazil, như hình dưới đây.
![]() |
Pedri cũng đóng vai trò quan trọng trong bàn thắng thứ hai của Barca, khi anh có đủ không gian và thời gian để tung ra đường “tạt sớm” đưa bóng vượt qua hàng phòng ngự Inter cho Raphinha. Cầu thủ người Brazil sau đó đánh đầu chuyền bóng vào trung tâm khu vực cấm địa cho Torres ghi bàn.
![]() |
Trong trận bán kết lượt về trên sân nhà, Inter chắc chắn sẽ nỗ lực giành quyền kiểm soát bóng hơn và điều này có thể hạn chế một phần ảnh hưởng của Pedri. Nhưng nếu đội bóng Ý quá tập trung vào việc ngăn chặn Yamal - điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra nếu nhìn vào phong độ đỉnh cao của thần đồng bên phía Barca - Pedri sẽ có không gian và thời gian để một lần nữa “đạo diễn” trận đấu.
Inter và những đường chuyền chéo sân
Barca của Hasi Flick luôn chơi với hàng phòng ngự dâng cao, và đây là một trong những hệ thống bẫy việt vị khó chịu nhất châu Âu hiện nay. Tuy nhiên, hệ thống ấy không phải là không thể bị xuyên thủng. Một trong những cách hiệu quả để vượt qua hàng phòng ngự Barca là sử dụng các đường chuyền chéo sân - đưa bóng từ biên này sang biên kia theo hướng chéo, thay vì chỉ phất bóng dài thẳng lên hay chọc khe trung lộ.
Lý do là khi bóng được chuyền theo hướng chéo, các hậu vệ Barca buộc phải di chuyển ngang sân để bọc lót cho nhau. Trong quá trình đó, họ rất dễ mất liên kết đội hình và tạo ra những khoảng trống. Lúc này, người nhận bóng có thể tận dụng thời cơ để kiến tạo hoặc phối hợp với cầu thủ ở trung lộ trong tư thế thuận lợi hơn.
Ở trận lượt đi, Inter chỉ có 3 pha chuyển hướng tấn công bằng những đường chuyền chéo sân như vậy và chỉ một trong số đó tới đích. Trong hiệp một, cả Nicolo Barella lẫn Hakan Calhanoglu đều thực hiện các đường chuyền chéo sân nhưng bóng đi quá mạnh, vượt ngoài tầm kiểm soát của đồng đội.
Mãi đến hiệp hai, khi Lautaro Martinez phải rời sân vì chấn thương và được thay bằng Mehdi Taremi, Inter mới có tình huống phối hợp thành công theo cách này. Tuyển thủ Iran thực hiện một đường chuyền chéo sân chính xác đến vị trí của Denzel Dumfries – người đã dâng lên để đón bóng (hình dưới) bên cánh phải.
![]() |
Khi hàng thủ của Barca nghiêng sang phía Dumfries để bọc lót, trung vệ trẻ Pau Cubarsi bị “lửng lơ” giữa khoảng trống khá “vô tri”: anh không còn mục tiêu nào để đánh chặn và cũng khó có khả năng ngăn cản một đường chuyền từ Dumfries. Trong khi đó, Inigo Martinez cũng lưỡng lự giữa việc dâng lên bẫy việt vị hay lùi lại. Dumfries lập tức tận dụng khoảnh khắc này để đưa bóng tới Marcus Thuram (hình dưới).
![]() |
Thủ môn Wojciech Szczesny lao ra khỏi khu cấm địa để phá bóng và trọng tài biên cũng căng cờ báo Thuram đã việt vị nên không có bàn thắng cho Inter. Nhưng nếu Inigo Martinez lùi sâu thêm nửa bước chân, hoặc Thuram căn thời điểm di chuyển chuẩn hơn, Inter đã có thể đặt tiền đạo của mình vào thế đối mặt thủ môn một cách hợp lệ. Và dù không ghi bàn song tình huống vừa nêu vẫn cho thấy những đường chuyền chéo sân là cách hiệu quả để Inter khai thác hàng thủ dâng cao của Barca.
Hoán đổi trung vệ, “lưỡi dao trong tay áo” của Ingazhi
Một trong những đặc điểm chiến thuật nổi bật của Inter dưới thời HLV Simone Inzaghi là khả năng hoán chuyển vị trí cực kỳ linh hoạt giữa các trung vệ và tiền vệ.
Trong cách triển khai bóng từ tuyến dưới, Inter thường kéo một trong hai tiền vệ – Henrikh Mkhitaryan hoặc Hakan Calhanoglu – lùi xuống như một trung vệ tạm thời. Cùng lúc đó, hai trung vệ lệch biên sẽ dâng lên và bó vào giữa, tạo ra sự xáo trộn cho các đội bóng pressing tầm cao hoặc sử dụng sơ đồ kèm người.
“Bài” hoán đổi trung vệ không chỉ hiệu quả ở khâu triển khai bóng mà còn tạo ra bất ngờ trong những pha tấn công ở gần vòng cấm địa đối phương. Đã có hai lần trong trận lượt đi, Alessandro Bastoni (trái) và Yann Bisseck (phải) – hai trung vệ lệch biên của Inter – xuất hiện rất gần vòng cấm Barca trong khi các tiền vệ chủ động giữ vị trí phía sau.
Hình dưới đây sẽ làm rõ hơn “bài vở” của Inter: Phút 11, Bastoni nhận đường chuyền từ Federico Dimarco trong vòng cấm, sau khi lẻn vào khoảng trống phía sau Lamine Yamal và Jules Kounde – một tình huống khai thác “điểm mù” điển hình.
![]() |
Bastoni tung quả tạt bổng vào trong, và sau một loạt tình huống, bóng đến chân Mkhitaryan để cầu thủ này dứt điểm từ xa. Lautaro Martinez thò chân đệm bóng tung lưới Barca nhưng lại ở thế việt vị.
Bàn thắng không đến, nhưng sự xuất hiện của trung vệ Bastoni trong pha tấn công này cho thấy một giải pháp tạo đột biến hiệu quả mà Inter có thể áp dụng trước Barca. Pha bóng đó cũng cho thấy khả năng khai thác tình huống chuyển trạng thái của Inter – một mảng miếng tấn công chủ đạo trong bối cảnh họ không cầm bóng nhiều.
Một ví dụ khác đến ở phút thứ 49: Bisseck từ vị trí trung vệ băng lên để đón đường chuyền của Dumfries xuống phía sau hàng thủ Barca. Hai cầu thủ Inter dễ dàng loại bỏ Inigo Martinez và Bisseck ung dung thoát xuống áp sát khu 16m50 của đối thủ (hình dưới).
![]() |
Đường căng ngang của Bisseck sau đó bị Ronald Araujo phá ra và bóng đến chân Dimarco, nhưng cú dứt điểm của hậu vệ cánh trái này đã đưa bóng vọt xà một cách đáng tiếc.
Trận bán kết lượt về, Barca có thể sẽ mất những hậu vệ cánh tốt nhất của mình. Sau chấn thương gân kheo trái của Alejandro Balde vào tháng 4, đến lượt Jules Kounde cũng gặp chấn thương tương tự và bị thay ra ở phút thứ 42 của trận lượt đi với Inter. Và khi Barca thiếu chốt chặn tin cậy ở biên, HLV Simone Inzaghi có thể chỉ đạo Inter tấn công vào hai cánh thông qua sự kết hợp giữa các hậu vệ biên và trung vệ dâng cao.
Nếu làm tốt đòn đánh này, và dĩ nhiên là cộng thêm việc dứt điểm chính xác hơn, Inter đủ sức xé lưới Barca. Một khi đội bóng Ý này ghi được bàn thắng trên sân nhà, chúng ta đều biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, đó sẽ là một bức tường bê tông kín kẽ được dựng lên nhanh chóng, làm nản lòng bất cứ đối thủ nào muốn tìm kiếm bàn gỡ.
Lược dịch từ: The five tactical issues that could define the Champions League semi-final second legs (The Athletic)

Trận lượt về bán kết Champions League giữa Inter Milan và Barcelona tại San Siro sẽ là màn đấu trí căng thẳng giữa hai trường phái đối lập: một Inter bản lĩnh, già dơ và thực dụng; đối đầu Barcelona trẻ trung, bùng nổ và giàu khát vọng. Sau màn rượt đuổi nghẹt thở ở lượt đi, cuộc tái đấu lần này nhiều khả năng sẽ mang đậm dấu ấn chiến thuật, nơi sự thận trọng và bản lĩnh sẽ quyết định tấm vé vào chung kết.

Nhận định PSG vs Arsenal nghiêng một chút về phía đội chủ nhà, nhưng Arsenal đang ở thế đường cùng và sẽ nỗ lực hết sức để mở ra cơ hội vào chung kết.